He aha te take o te Cerebral Palsy?

Toka Te Manawa
- Tirohanga
- He aha te tino take o te mate roro?
- Nga take CP whanau
- Nga Take CP Kua Whiwhi
- Nga paatai noa mo te CP
- Ka taea e nga pakeke te pa te mate roro?
- Ka taea e te raru o te peepi te whakangauue te mate o te roro?
- He ira tangata te roro roro?
- Ko te momi hikareti i te wa e hapu ana ka puta te mate roro?
- Ka taea e te whiu te mate o te roro roro?
- Kei te heke te pararutiki roro?
- Nga momo tuumomo roro
- He pararutiki roro
- Te mate puku roro mate turoro
- Hypotonic cerebral palsy
- Ataxic cerebral palsy
- He pararutiki roro i konatunatua
- Nga raru ka taea o te mate roro
- Te whakahaere i te mate pukupuku roro
- Tango
Tirohanga
Ko te mate roro (CP) he roopu nekehanga me nga ruruku ruruku na te whanaketanga roro rereke i pakaru te roro ranei.
Koinei te raru neurological e pa ana ki nga tamariki ka pa ki nga tamariki 8-tau, e ai ki te rangahau o te tau 2014.
Ko nga tohu o te CP he rereke te kaha, engari ka tae mai i roto i nga tau tuatahi e rua o te ao.
Ko nga tohu noa o te CP ko:
- whakaahuru rerekē
- uaua uaua
- he paruparu, he kaareti pakeke ranei, me nga peka
- nga raru e hikoi ana
- tūranga rerekē
- horomia raru
- taurite uaua uaua kanohi
- nga wiri me nga nekehanga aukati
- te raru ki nga pukenga motuka pai
- hauātanga akoranga
E ai ki nga Centres for Disease Control and Prevention (CDC), ka whanake te CP i mua i te whanautanga engari ka riro mai pea i te wa o te tamarikitanga.
Kaore e tino kino te ahua o te waa, he maha nga tamariki whai CP ka haere ki te noho motuhake. He maha ake i nga tamariki whai CP ka taea te hikoi me te kore awhina, e ai ki te CDC.
I tenei tuhinga, ka tirotirohia e maatau nga take noa o te CP. Ka whakautu hoki maatau i nga paatai kei a koe mo tenei mate nekehanga noa.
He aha te tino take o te mate roro?
CP e whanake ana i mua atu, i te waa, i roto ranei i te 4 wiki o te whanautanga e mohiotia ana ko te CP whanau.
Ko nga korero mo nga keehi CP he whanautanga, e ai ki te CDC. Ko te CP e whanake ana neke atu i te 28 nga ra i muri o te whanautanga ka kiia ko CP kua riro.
Nga take CP whanau
I te nuinga o nga wa, ko te tino take o te CP whanautanga kaore i te mohiotia. Heoi, ko etahi o nga tikanga e whai ake nei he take pea.
- Asphyxia neonatorum. Ko te nephatorium Asphyxia ko te kore o te hauora ki te roro i te wa e mahi ana me te tuku, ka kino pea te roro e tae atu ana ki te CP.
- Whakawhitinga Gene. Ko nga rereketanga o te taatai ka arahi ki te whanaketanga roro rereke.
- Nga mate i te wa e hapu ana. Ko te mate ka haere mai i te whaea ki te kukune ka mate pea te roro me te CP. Ko nga momo mate e hono ana ki te CP ko te paukena, te karawaka Tiamana (rubella), me nga mate kitakita.
- Te whakaheke toto i te roro. Ma te whiu o te kopu ka mate te roro me te CP. Ko nga whiu o te Fetal na te mea he rereke nga toto i hangaia, he whakaheke toto, he ngakau ngoikore ranei.
- Te whanaketanga roro rereke. Ko nga mate, nga kirika, me te whara ka tupu pea te roro rereke e arahi ana ki te CP.
Nga Take CP Kua Whiwhi
Ko te CP e mohiotia ana ko CP kua riro ina ka neke ake i te 28 nga ra i muri mai o te whanautanga. Ko te CP kua riro te tikanga ka whanake i roto i nga tau tuatahi e rua o te ao.
- Te aitua o te upoko. Ko te whara kino o te mahunga ka raru pea te roro. Ko nga take noa o te whara o te mahunga ko nga tukinga waka, hinga, me te whakaeke.
- Nga mate uruta. Ko te mate kiriuhi, te encephalitis me etahi atu mate ka mate pea te roro.
- Jaundice. Ko te taawewe kore rongoa ka arahi ki tetahi momo kino o te roro e kiia ana. Ka taea e te Kernicterus te arahi ki te raru o te roro, nga raru o te tirohanga, me te ngaronga o te whakarongo.
Nga paatai noa mo te CP
Ka taea e nga pakeke te pa te mate roro?
Kaore e taea e nga pakeke te whakawhanake CP. Ka timata noa i nga tau 2 tuatahi o te ao. Heoi, he maha nga pakeke e noho ana me te mate roro i whanakehia i te wa o te tamarikitanga, i mua atu ranei i te whanautanga.
Ka taea e te raru o te peepi te whakangauue te mate o te roro?
Ko te mate o te peepi e whakangaueuetia ana ko te whara o te mahunga i te wa e whakangaueuetia ana te peepi, ka pakia ranei to ratou mahunga. Ma te wiri o te peepi e raru ai te roro ka mate ai te roro.
He ira tangata te roro roro?
Kaore ano kia rangahauhia te kitenga o te CP he mate ira. Heoi, e ai ki te arotake o te tau 2017, e whakapae ana etahi kairangahau ka taea pea ko nga iranga ira te take ki te whakawhanake i te mate pukupuku roro.
Ko te momi hikareti i te wa e hapu ana ka puta te mate roro?
Ko te momi hikareti i te wa e hapu ana ka piki te tuponotanga ka whanake te roro ki te puku.
Ko tenei whanaketanga roro rereke ka uru ki nga ahuatanga penei i te roro o te roro, te hopu ranei i te parekura, pera i tuhia i te rangahau 2017.
Ka taea e te whiu te mate o te roro roro?
Ko te whiu o te tamarikitanga ka pa te mate roro ki nga tamariki. Ko te whiu ko te aukati i te rere o te toto i roto i te roro e mate ai nga kakano a tawhio noa.
Kei te heke te pararutiki roro?
Ko te pararutiki cerebral kaore i te whakaheke, kaore hoki e kino haere i te waa. Ma te mahere whakamahere tika e whakauru ana i nga mahi korikori me nga huihuinga me nga tohungatanga hauora e awhina ki te whakahaere me te whakapai ake i nga tohumate.
Nga momo tuumomo roro
E wha nga momo hauora CP e mohiotia ana. Ka taea ano hoki te whakauru i nga tohu mai i nga momo CP.
He pararutiki roro
Ko te mate roro koikoi te ahua noa. Tata ki te 80 ōrau me te CP he rereketanga tenei. Ko te pararutiki cerebral spastic te take ka uaua nga uaua me nga nekehanga tere.
He maha nga taangata he raru nei he tauira hikoi noa ta raatau. Ko nga taangata he CP spastic kino pea kaore e taea te hikoi.
Te mate puku roro mate turoro
Ko te mate pukupuku roro mate turoro te tikanga o te neke nekehanga o te peka. Ka raru pea te neke o te arero.
Ko nga taangata e mate ana i te cerebral palsy e raru ana i nga wa katoa ka raru ratou ki te hikoi, ki te korero, ki te horomia. Ko o raatau nekehanga he puhoi, he taera te tere, he tere ranei.
Hypotonic cerebral palsy
Ko te ngoikoretanga o te roro hypyponic ka ngoikore rawa o uaua. I te nuinga o nga wa, ko te tangata e mau ana ki te CP hipotiko he peka ke te ahua.
Ko nga peepi e penei ana te mate he raru ka tautoko i o raatau mahunga. Ka raru pea nga tuākana ki te korero, ki nga whakaahuru, ki te hikoi.
Ataxic cerebral palsy
Ko te mate pukupuku roro Ataxic e mahi ana i nga nekehanga o te peka noa e arahi ana ki nga raru me te taurite me te taunga. Ko nga taangata o tenei momo CP ka raru pea me te nekeneke pai.
He pararutiki roro i konatunatua
Ko etahi taangata he CP pea he tohu tohu neke atu i te kotahi te momo CP. He maha nga taangata whai CP whakauru he ranunga CP spastic me te diskinetic.
Nga raru ka taea o te mate roro
Ka taea e te CP te tini o nga raru o te tinana na te rereke o te nekehanga. Ko nga taangata he CP ano pea ka noho mokemoke, ka arahi ki nga ahuatanga hauora hinengaro penei i te pouri me te manukanuka.
Ko nga mea e whai ake nei ka raru pea mo te mate roro.
- hoholo onamata
- kore kai totika
- pouri
- manukanuka
- mate ngakau me te huha
- osteoarthritis
- mamae mauiui
- scoliosis
Ko nga taangata whai CP he reeti teitei ake mo nga ahuatanga penei:
- toto toto tiketike (takawhita)
- rumati
- mamae tahi
- whiu
- raru korero
- horomia te uaua
- mate huka
- tikanga ngakau
- haehae
Te whakahaere i te mate pukupuku roro
Kaore te CP i te whakaheke me te kore e kino haere i te tau. He pai ake te whakapai ake o nga tohu me te kaupapa maimoatanga tika.
Ko te maimoatanga ko te whakamaori tinana, ko te rongoa, me te taahiraa i etahi waa hei awhina i nga raru nekehanga. Ko nga momo maimoatanga ko:
- whakaora tinana
- haumanu umanga
- rongoa korero
- whakaora whakangahau
- whakangā uaua
- werohanga uaua
- pokanga mate pukupuku
- te tapahi i nga muka nerve (i nga waa onge)
Tango
Ko te tiimatanga o te mate roro i mua i te whanautanga, i te tamarikitanga ranei. Ma te whakatau tika me te whakamaimoa, he maha nga taangata he mate roro e ahei ana ki te noho i o raatau oranga motuhake.